Η παρούσα δημοσίευση αναμενόταν πολύ δικαιολογημένα εδώ και πολλά χρόνια από πολλούς ενδιαφερόμενους. Αργήσαμε πολύ, όμως ήλθε επιτέλους η ώρα. Γι’ αυτό, θα μπούμε κατευθείαν στο ψητό. Όπως υποσχεθήκαμε πριν λίγο καιρό στο φέησμπουκ, ευχαριστώντας εκείνους που βοήθησαν στην κατασκευή των πινακίδων, η παρούσα δημοσίευση θα να είναι αυστηρά χρηστική. Την περιβαλλοντική και αισθητική αξία του χώρου στον οποίο αναφερόμαστε μπορείτε να κρίνετε μόνοι σας μέσα από τις φωτογραφίες και τα κείμενα που περιέχονται στα λινκς που παρατίθενται στο τέλος.
Σημειώστε επίσης ότι πολλές πληροφορίες και εικόνες περιέχονται και στα διάφορα σημεία του καταλόγου της λεζάντας στην αριστερή πλευρά του χάρτη τον οποίο μπορείτε να δείτε σε μορφή απλής εικόνας εδώ, ενώ όσοι θέλουν να διαβάσουν με μεγαλύτερη άνεση το παρακάτω κείμενο, θα το βρουν ανοίγοντας αυτό το Google doc.
Καλή σας περιήγηση στο αγαπημένο μας φαράγγι!
ΧΑΡΤΗΣ ΟΔΗΓΟΣ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ
ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΛΑΡΗ ΚΑΙ ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ
Ο Χάλαρης ποταμός ή «Χάλαρη» όπως προτιμάμε να λέμε, είναι ένας μεγάλος ορεινός χείμαρρος συνεχούς ροής που πηγάζει από το οροπέδιο «Πέζι» κάτω από τις βραχοκορφές του ορεινού όγκου «Προβατοκεφάλα» (1011 μ.) στη νοτιοδυτική άκρη της Ικαρίας, και εκβάλλει στον ορμίσκο «Νας» 4 χλμ. δυτικά του Αρμενιστή.
Το μήκος του ποταμού από την εκβολή του ως το φράγμα της Χάλαρης στο Πέζι είναι 7,50 χλμ. Φυσικά ο ποταμός συνεχίζεται και πιο πάνω από το φράγμα, όμως αυτό το τμήμα (δηλ. από τον Να μέχρι το Πέζι) είναι εκείνο που ονομάζουμε «Φαράγγι της Χάλαρης» λόγω των απότομων κλίσεων των όχθων και του μεγάλου βάθους της χαράδρας, που σε ορισμένα σημεία ξεπερνά τα 300 μέτρα.
Η κοίτη της Χάλαρης δεν είναι ευθεία αλλά τεθλασμένη με πολλά ζιγκ-ζαγκ και εξαιρετικά ανώμαλη, γεμάτη βράχους και γκρεμούς.
Ιδιαίτερα μετά από έναν βροχερό χειμώνα ο ποταμός σχηματίζει στο διάβα του δεκάδες μικρές λίμνες (ικαρ. «λιβάδες» ή «αγγελολιβάδες») που όμως είναι πολύ δύσκολο να τις ανακαλύψει κανείς ακολουθώντας τον ρου του ποταμού γιατί θα συναντήσει μεγάλα εμπόδια (π.χ. τεράστιοι πεσμένοι βράχοι και βαθιές λίμνες με απότομες όχθες). Γι' αυτόν τον λόγο, ο ασφαλέστερος τρόπος γνωριμίας με το φαράγγι είναι τα σηματοδοτημένα μονοπάτια. Αλλά κι εκείνοι που θέλουν να εξερευνήσουν την κοίτη του ποταμού πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα σηματοδοτημένα μονοπάτια ως οδηγό για να μη χαθούν και να εξαντλήσουν τις δυνάμεις τους.
Στη διάρκεια των ετών τα μονοπάτια που ως Ορειβατικός Πεζοπορικός Σύλλογος Ικαρίας έχουμε χαράξει και σηματοδοτήσει γύρω και μέσα στο Φαράγγι της Χάλαρης έχουν συνολικό μήκος περίπου 42 χιλιόμετρα, και καλύπτουν μία έκταση περίπου 20 τετ. χλμ. μεγάλο μέρος της οποίας είναι προστατευόμενη περιοχή NATURA2000. (βλέπε παρακάτω: είσοδοι στο φαράγγι, άλλες διαδρομές, ειδικές διαδρομές)
Το μήκος του ποταμού από την εκβολή του ως το φράγμα της Χάλαρης στο Πέζι είναι 7,50 χλμ. Φυσικά ο ποταμός συνεχίζεται και πιο πάνω από το φράγμα, όμως αυτό το τμήμα (δηλ. από τον Να μέχρι το Πέζι) είναι εκείνο που ονομάζουμε «Φαράγγι της Χάλαρης» λόγω των απότομων κλίσεων των όχθων και του μεγάλου βάθους της χαράδρας, που σε ορισμένα σημεία ξεπερνά τα 300 μέτρα.
Η κοίτη της Χάλαρης δεν είναι ευθεία αλλά τεθλασμένη με πολλά ζιγκ-ζαγκ και εξαιρετικά ανώμαλη, γεμάτη βράχους και γκρεμούς.
Ιδιαίτερα μετά από έναν βροχερό χειμώνα ο ποταμός σχηματίζει στο διάβα του δεκάδες μικρές λίμνες (ικαρ. «λιβάδες» ή «αγγελολιβάδες») που όμως είναι πολύ δύσκολο να τις ανακαλύψει κανείς ακολουθώντας τον ρου του ποταμού γιατί θα συναντήσει μεγάλα εμπόδια (π.χ. τεράστιοι πεσμένοι βράχοι και βαθιές λίμνες με απότομες όχθες). Γι' αυτόν τον λόγο, ο ασφαλέστερος τρόπος γνωριμίας με το φαράγγι είναι τα σηματοδοτημένα μονοπάτια. Αλλά κι εκείνοι που θέλουν να εξερευνήσουν την κοίτη του ποταμού πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα σηματοδοτημένα μονοπάτια ως οδηγό για να μη χαθούν και να εξαντλήσουν τις δυνάμεις τους.
Στη διάρκεια των ετών τα μονοπάτια που ως Ορειβατικός Πεζοπορικός Σύλλογος Ικαρίας έχουμε χαράξει και σηματοδοτήσει γύρω και μέσα στο Φαράγγι της Χάλαρης έχουν συνολικό μήκος περίπου 42 χιλιόμετρα, και καλύπτουν μία έκταση περίπου 20 τετ. χλμ. μεγάλο μέρος της οποίας είναι προστατευόμενη περιοχή NATURA2000. (βλέπε παρακάτω: είσοδοι στο φαράγγι, άλλες διαδρομές, ειδικές διαδρομές)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΜΟΝΟΠΑΤΙΟΥ ΤΗΣ ΧΑΛΑΡΗΣ
Η διαδρομή που ονομάζουμε «Κεντρικό Μονοπάτι της Χάλαρης» είναι γενικά μέτριας δυσκολίας (με αρκετά δύσκολα σημεία) και έχει μήκος 8,40 χλμ. Αρχίζει από τον παραλιακό οικισμό του Να και καταλήγει στο Φράγμα της Χάλαρης (υψ. 740 μ.).
Η πινακίδα στην πλατεία του Να, ακριβώς απέναντι από το Artemis Studio Shop, πληροφορεί τον πεζοπόρο ότι για την είσοδό του στη διαδρομή μπορεί να επιλέξει είτε α) να ανηφορίσει προς «Κάτω Ράχες» και ακολουθώντας τη σήμανση να μπει στο φαράγγι, είτε β) να προχωρήσει ευθεία για 600 μ. περίπου στον κεντρικό δρόμο μέχρι τη νέα γέφυρα του ποταμού όπου λίγα μέτρα πιο πέρα, δίπλα στην παλιά γέφυρα, θα βρει την αρχή του μονοπατιού.
Το κεντρικό μονοπάτι της Χάλαρης δεν είναι κάποιο παλιό παραδοσιακό μονοπάτι, αλλά μια ειδικά διαμορφωμένη οικοτουριστική διαδρομή που δημιουργήθηκε το 2004 με σκοπό τη γνωριμία των επισκεπτών με το Φαράγγι της Χάλαρης – το μακρύτερο και βαθύτερο φαράγγι των νησιών του Αιγαίου, εξαιρουμένων Κρήτης και Εύβοιας.
Όσον αφορά την πεζοπορία, τόσο λόγω μορφολογίας, όσο και λόγω διαφοράς βαθμού δυσκολίας, διαιρούμε το φαράγγι σε δύο μέρη: την «Κάτω Χάλαρη» (Νας – Λουπάστρα), και την «Άνω Χάλαρη» (Λουπάστρα – Φράγμα).
Το κεντρικό μονοπάτι της Χάλαρης δεν είναι κάποιο παλιό παραδοσιακό μονοπάτι, αλλά μια ειδικά διαμορφωμένη οικοτουριστική διαδρομή που δημιουργήθηκε το 2004 με σκοπό τη γνωριμία των επισκεπτών με το Φαράγγι της Χάλαρης – το μακρύτερο και βαθύτερο φαράγγι των νησιών του Αιγαίου, εξαιρουμένων Κρήτης και Εύβοιας.
Όσον αφορά την πεζοπορία, τόσο λόγω μορφολογίας, όσο και λόγω διαφοράς βαθμού δυσκολίας, διαιρούμε το φαράγγι σε δύο μέρη: την «Κάτω Χάλαρη» (Νας – Λουπάστρα), και την «Άνω Χάλαρη» (Λουπάστρα – Φράγμα).
ΚΑΤΩ ΧΑΛΑΡΗ
Η διαδρομή στην Κάτω Χάλαρη είναι σχετικά εύκολη, καθώς το μονοπάτι ακολουθεί την ανατολική πλαγιά του φαραγγιού σε αρκετή απόσταση από την κοίτη του ποταμού. Παρόλα αυτά, οι δυσκολίες και τα εμπόδια δεν λείπουν, αφού το μονοπάτι έχει υποστεί πολλές ζημιές από τη μεγάλη πλημμύρα του 2010 και από τα 100άδες αδέσποτα κατσίκια που λυμαίνονται την περιοχή.
Ανηφορίζοντας από τον Να και τις Κάτω Ράχες, η διαδρομή ακολουθεί την ανατολική πλαγιά του φαραγγιού με γενική κατεύθυνση τον οικισμό των Ραχών «Άγιος Δημήτριος» (υψ. 329 μ.). Λίγο πριν τον χαρακτηριστικό βράχο «Λιτάνη» ο πεζοπόρος συναντά διακλάδωση με μονοπάτι που κατεβαίνει στο ποτάμι, το διασχίζει και κατευθύνεται δυτικά, προς Προεσπέρα, κτλ.
Προσπερνώντας αυτό το σημείο, η επόμενη διασταύρωση που συναντάμε βρίσκεται λίγο μετά τον βράχο της Λιτάνης. Εκεί, ένα σύντομο μονοπάτι οδηγεί αριστερά προς τις γειτονιές του Αγίου Δημητρίου όπου, ακολουθώντας τη σήμανση, μπορεί να φτάσει κανείς γρήγορα κι εύκολα στην πλατεία του χωριού, ή να επιστρέψει στον Να μέσα από αγροτικούς χωματόδρομους .
Μετά την Λιτάνη το κεντρικό μονοπάτι κατηφορίζει ομαλά με προορισμό την περιοχή «Λουπάστρα» που έχει πάρει το όνομά της από τον ψηλό βράχο που ορθώνεται στην δυτική πλευρά του φαραγγιού.
Εκεί, συναντάμε διασταύρωση με το μονοπάτι που έρχεται από τον Χριστό Ραχών (υψ. 446 μ.). Λίγο πιο κάτω, βρισκόταν άλλοτε το μεγάλο αψιδωτό Γεφύρι της Λουπάστρας που δυστυχώς καταστράφηκε ολοσχερώς από την πλημμύρα του 2010. Σ’ αυτό το σημείο η διαδρομή αλλάζει όχθη (ένα σχοινί δείχνει το πέρασμα) και κινείται στη δυτική πλευρά του ποταμού.
Ανηφορίζοντας από τον Να και τις Κάτω Ράχες, η διαδρομή ακολουθεί την ανατολική πλαγιά του φαραγγιού με γενική κατεύθυνση τον οικισμό των Ραχών «Άγιος Δημήτριος» (υψ. 329 μ.). Λίγο πριν τον χαρακτηριστικό βράχο «Λιτάνη» ο πεζοπόρος συναντά διακλάδωση με μονοπάτι που κατεβαίνει στο ποτάμι, το διασχίζει και κατευθύνεται δυτικά, προς Προεσπέρα, κτλ.
Προσπερνώντας αυτό το σημείο, η επόμενη διασταύρωση που συναντάμε βρίσκεται λίγο μετά τον βράχο της Λιτάνης. Εκεί, ένα σύντομο μονοπάτι οδηγεί αριστερά προς τις γειτονιές του Αγίου Δημητρίου όπου, ακολουθώντας τη σήμανση, μπορεί να φτάσει κανείς γρήγορα κι εύκολα στην πλατεία του χωριού, ή να επιστρέψει στον Να μέσα από αγροτικούς χωματόδρομους .
Μετά την Λιτάνη το κεντρικό μονοπάτι κατηφορίζει ομαλά με προορισμό την περιοχή «Λουπάστρα» που έχει πάρει το όνομά της από τον ψηλό βράχο που ορθώνεται στην δυτική πλευρά του φαραγγιού.
Εκεί, συναντάμε διασταύρωση με το μονοπάτι που έρχεται από τον Χριστό Ραχών (υψ. 446 μ.). Λίγο πιο κάτω, βρισκόταν άλλοτε το μεγάλο αψιδωτό Γεφύρι της Λουπάστρας που δυστυχώς καταστράφηκε ολοσχερώς από την πλημμύρα του 2010. Σ’ αυτό το σημείο η διαδρομή αλλάζει όχθη (ένα σχοινί δείχνει το πέρασμα) και κινείται στη δυτική πλευρά του ποταμού.
ΑΝΩ ΧΑΛΑΡΗ
Μετά το πέρασμα του ποταμού στη Λουπάστρα, το μονοπάτι ανηφορίζει για λίγη ώρα ως τη διασταύρωση με το μονοπάτι προς Προεσπέρα. Αφήνοντας πίσω αυτή τη διασταύρωση, η κεντρική διαδρομή στρίβει αριστερά με πρώτο προορισμό την περιοχή «Διπλοπόταμα» (ή Διπόταμα) βαθιά μέσα στην Άνω Χάλαρη.
Από το σημείο αυτό και πέρα η συνέχιση της πορείας συνιστάται σε έμπειρους κι ανθεκτικούς πεζοπόρους καθώς υπάρχουν αρκετές δυσκολίες με πρώτη από αυτές το πέρασμα μιας μεγάλης λιβάδας ανάμεσα σε απόκρημνες όχθες, που γίνεται είτε κολυμπώντας είτε με τη βοήθεια ενός σχοινιού που είναι καρφωμένο στη ανατολική όχθη. Αλλά και πιο πέρα, καθώς η διαδρομή ακολουθεί την κοίτη του ποταμού, υπάρχουν αρκετά εμπόδια στην πορεία.
Φτάνοντας στα Διπόταμα (υψ. 281 μ.) βρισκόμαστε στο βαθύτερο σημείο του φαραγγιού. Εδώ, η διαδρομή εγκαταλείπει την κοίτη και στρίβει αριστερά, σκαρφαλώνοντας με διάφορους ελιγμούς την απότομη πλαγιά του χείμαρρου «Ραξούνια» που κατεβαίνει από την περιοχή του οικισμού «Προφήτης Ηλίας» στις Ράχες. Αυτός ο ανήφορος είναι το δυσκολότερο τμήμα του μονοπατιού της Χάλαρης. Εδώ, η διαδρομή φιδοσέρνεται ανάμεσα σε απότομες ορθοπλαγιές, γι’ αυτό χρειάζεται αυξημένη προσοχή στη σήμανση. Σε κάποιο σημείο της ανηφοριάς ο πεζοπόρος συναντά τη σημασμένη διασταύρωση για τον καταρράκτη των Ραξουνιών (στερεύει το καλοκαίρι), και λίγο αργότερα την επίσης σημασμένη διασταύρωση με το μονοπάτι που οδηγεί στον Προφήτη Ηλία (υψ. 587 μ.).
Εδώ το Μονοπάτι της Χάλαρης στρίβει δεξιά και ακολουθώντας ομαλή πορεία μέσα σε πευκοδάσος, διασχίζει την περιοχή «Χαλαριώτη» όπου το ομώνυμο μεγάλο κτήμα με παλιές πεζούλες γεμάτες μεγαλοπρεπείς καστανιές. Στου «Χαλαριώτη» η διαδρομή ξαναπλησιάζει τον ποταμό και ανηφορίζει ομαλά ως τον κεντρικό δρόμο Ραχών – Βρακάδων στην περιοχή «Γεμέλια». Διασχίζοντας λοξά τον δρόμο η πορεία συνεχίζεται για ¾ της ώρας περίπου πάντα κατά μήκος της ανατολικής πλαγιάς του φαραγγιού ως το Φράγμα της Χάλαρης (υψ. 740 μ.) που είναι το τέλος της διαδρομής.
Από το σημείο αυτό και πέρα η συνέχιση της πορείας συνιστάται σε έμπειρους κι ανθεκτικούς πεζοπόρους καθώς υπάρχουν αρκετές δυσκολίες με πρώτη από αυτές το πέρασμα μιας μεγάλης λιβάδας ανάμεσα σε απόκρημνες όχθες, που γίνεται είτε κολυμπώντας είτε με τη βοήθεια ενός σχοινιού που είναι καρφωμένο στη ανατολική όχθη. Αλλά και πιο πέρα, καθώς η διαδρομή ακολουθεί την κοίτη του ποταμού, υπάρχουν αρκετά εμπόδια στην πορεία.
Φτάνοντας στα Διπόταμα (υψ. 281 μ.) βρισκόμαστε στο βαθύτερο σημείο του φαραγγιού. Εδώ, η διαδρομή εγκαταλείπει την κοίτη και στρίβει αριστερά, σκαρφαλώνοντας με διάφορους ελιγμούς την απότομη πλαγιά του χείμαρρου «Ραξούνια» που κατεβαίνει από την περιοχή του οικισμού «Προφήτης Ηλίας» στις Ράχες. Αυτός ο ανήφορος είναι το δυσκολότερο τμήμα του μονοπατιού της Χάλαρης. Εδώ, η διαδρομή φιδοσέρνεται ανάμεσα σε απότομες ορθοπλαγιές, γι’ αυτό χρειάζεται αυξημένη προσοχή στη σήμανση. Σε κάποιο σημείο της ανηφοριάς ο πεζοπόρος συναντά τη σημασμένη διασταύρωση για τον καταρράκτη των Ραξουνιών (στερεύει το καλοκαίρι), και λίγο αργότερα την επίσης σημασμένη διασταύρωση με το μονοπάτι που οδηγεί στον Προφήτη Ηλία (υψ. 587 μ.).
Εδώ το Μονοπάτι της Χάλαρης στρίβει δεξιά και ακολουθώντας ομαλή πορεία μέσα σε πευκοδάσος, διασχίζει την περιοχή «Χαλαριώτη» όπου το ομώνυμο μεγάλο κτήμα με παλιές πεζούλες γεμάτες μεγαλοπρεπείς καστανιές. Στου «Χαλαριώτη» η διαδρομή ξαναπλησιάζει τον ποταμό και ανηφορίζει ομαλά ως τον κεντρικό δρόμο Ραχών – Βρακάδων στην περιοχή «Γεμέλια». Διασχίζοντας λοξά τον δρόμο η πορεία συνεχίζεται για ¾ της ώρας περίπου πάντα κατά μήκος της ανατολικής πλαγιάς του φαραγγιού ως το Φράγμα της Χάλαρης (υψ. 740 μ.) που είναι το τέλος της διαδρομής.
Αναρτήσεις
